Etik Nedir? Mühendislik Etiği Ne Anlama Gelmektedir?

Etik terimi Yunanca “kişilik, karakter” anlamına gelen “ethos” sözcüğünden türetilmiştir. Doğru davranışlarda bulunmak, doğru bir insan olmak ve değerler hakkında düşünme pratiğidir. Etik, farklı disiplinlerdeki pek çok konuyu ve tartışmayı kapsamaktadır. Uygulamalı etiğin farklı uzmanlıklardaki etik sorunları inceleyen bazı alt dalları mevcuttur. Örneğin; iş etiği, mühendislik etiği ve tıbbi etik gibi.

Etik konusu modern insan ile örtüşen, modern insanın kaygısı veya derdi olan bir konudur. Modern insanın diğer özelliklerle birlikte diğer önemli bir özelliği ‘analitik ve eleştirel düşünebilen insan’ olmasıdır.

21. Yüzyıl becerileri olarak sunulan;

• problem çözme,
• eleştirel ve analitik düşünme,
• bağımsız düşünme,
• insan odaklılık,
• empati

ve benzeri birçok kavram hem Doğu, hem de Batı düşünce yapısında insanın sahip olması gereken en önemli beceriler arasındadır.

Etik Neden Gereklidir? Mühendislik Etiğinin Amacı Nedir?

Etiğin amacı, toplum için iyi olanın araştırılıp sorgulanarak istenilecek bir yaşamın oluşturulmasıdır. Yani daha mutlu, huzurlu bir toplum ve sosyal düzen için etik kurallar ve bunların gerçek anlamda benimsenmesi önemlidir.

MÜDEK Nedir?

MÜDEK; Mühendislik Eğitim Programları  Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği’dir. MÜDEK’in etkinlikleri; tarafsızlık, adillik ve eşitlik gerektirir. MÜDEK etkinliklerini yürüten herkes, görevini en üst düzeyde etik davranış içinde yapmalıdır. MÜDEK etik kuralları, genelde, ABET kurallarını içermektedir. Bunlara ek olarak, yürürlüğe giren Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkelerin’de de yer alan hediye kabul etmeme, gizliliğe ve telif haklarına saygı, tarafsızlık üyelerinin saygınlığını arttırma ve son olarak da bu kurallara uymayanlara karşı yaptırımlar yer almaktadır.

TMMOB (Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği)

TMMOB; sermayeden yana değil emekten yana, emeğin hak ve çıkarlarını savunan bir örgüttür. Bu nitelikteki örgüt meslek etiğine yaklaşımını şöyle tanımlamaktadır: “Meslek etiği; bir mesleğin uygulaması sırasında topluma, hizmet sunulan kişiye, mesleğe ve meslektaşlara yönelik ahlaki, yerinde ve adil olduğuna inanılan davranış ilkeleridir. ”

Etik kurullarının geliştirilmesinin amaçları da üç başlık altında aktarılmaktadır: Bunlardan birincisi hedef ve ilkeleri belirleyen, esinleyici-kılavuz kurallardır. İkincisi karmaşık durumlarda meslektaşların başvurabilecekleri ahlaki kılavuzluk yapacak eğitim amaçlı kurallardır. Üçüncüsü ise, açık bir şekilde belirlenen kurallara uyulmaması durumunda hangi yaptırımların uygulanacağını belirten düzenleyici kurallardır.

TMMOB mesleki davranış ilkelerinde ana tema olarak, mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin günlük yaşamı doğrudan etkilediği, bu etkinin günümüzle sınırlı kalmayarak geleceğimizi ve kaynakların kullanılmasını da kapsadığı vurgulanmaktadır. Bu nedenle mühendis ve mimarların

• topluma karşı sorumluluklar,
• yaşadıkları çağa karşı sorumluluklar,
• doğaya ve çevreye karşı sorumluluklar,
• mesleğe ve meslektaşa karşı sorumluluklar
• kendilerine karşı sorumluluklarından oluşmaktadır.

TMMOB’ye göre Türkiye’de mesleki faaliyette bulunan mühendis ve mimarlar tanımlanan kurallara uymayı, uyulması için meslektaşlarını uyarmayı bir görev sayarlar. Bu görevin ödülü toplumun refahı ve mutluluğu olacaktır.